Roman Dmowski

Urodził się w 9 sierpnia1864 roku. Był pisarzem politycznym, działaczem partyjnym, założycielem Narodowej Demokracji, posłem na sejm RP oraz II i III Dumy, głównym ideologiem polskiego nacjonalizmu. Pochodził z podwarszawskiego środowiska drobnomieszczańskiego. Naukę rozpoczął w warszawskim gimnazjum, gdzie w 1881r założył tajną organizacje „Strażnica” Studiował nauki przyrodnicze, jeszcze podczas studiów wstąpił do Związku Młodzieży Polskiej „Zet”, przejmując wkrótce nad nią kierownictwo. W 1989 roku wstąpił do Ligi Polskiej  organizacji o charakterze narodowym. W 1891 roku jeszcze jako student zorganizował jedną z pierwszych, (po upadku powstania styczniowego) manifestacji w 100-u lecie uchwalenia Konstytucji majowej, za co został skazany na więzienie. W 1893roku Liga Polska przekształciła się w Ligę Narodową, a Dmowski opracował dla niej program, wydany w broszurce „Nasz patriotyzm”. W roku 1895 rozpoczęło się wydawanie „Przeglądu Wszechpolskiego” we Lwowie, był to organ narodowej demokracji. W 1897 roku Dmowski współtworzył organizacje pod nazwą Stronnictwo Narodowo-Demokratyczne, która uznała, że jedyna możliwość odzyskania niepodległości przez Polskę tkwi w  sojuszu z Rosją. Były to hasła panslawistyczne orientacji prorosyjskiej. W 1902 roku opublikował „Myśli nowoczesnego Polska”, był to zbiór zasad całego ruchu narodowego. W 1907 roku Dmowski został przewodniczącym koła Polskiego w II i III Dumie rosyjskiej. Głosił poglądy solidaryzmu społecznego i hasła antysemickie. W czasie trwania I wojny światowej Dmowski zorganizował Komitet Narodowy Polski, od 1917  przewodniczył temu komitetowi, ale już z Paryża, gdzie emigrował. Rok później objął patronat nad tworzącą się we Francji armią gen Hallera. Podczas trwania konferencji pokojowej w Wersalu Roman Dmowski pełnił funkcje delegata polskiego i razem z Paderewskim w imieniu Polski podpisywał jej akt końcowy. W 1920 roku powrócił do kraju i popadł w długoletni konflikt z Piłsudskim. W 1928 roku Dmowski kierował Liga Narodową, utworzył wówczas Obóz Wielkiej Polski. Zmarł 2 stycznia 1939 w Drozdowie koło Łomży.

Autor: