Poezja Sępa-Szarzyńskiego - Gatunek literacki

epoka: Barok

Sonet to utwór liryczny składający się z czternastu wersów zgrupowanych w dwóch strofach czterowersowych (kwadryna, tetrastych) i w dwóch trzywersowych (tercyna, tercet). Dwie pierwsze strofy mają zazwyczaj charakter opisowy, a dwie ostatnie refleksyjny lub refleksyjno – filozoficzny. Gatunek ten rozwinął się we Włoszech w XIII wieku, a uprawiali go m. in. Dante i Petrarka.

 

Sonet włoski składa się z dwóch strof czterowersowych o okalającym układzie rymów: abba; abba i dwóch trójwersów o rymach: cdc; cdc lub cde cde. Na gruncie francuskim sonet uległ modyfikacji i miejsce strof trójwersowych zajął czterowers i dystych (strofa dwuwersowa) o układzie rymów: abba; abba; cdcd i w dystychu: ee.

 

Pierwsze sonety w poezji polskiej miały wzorzec głównie francuski (Kochanowski, Szarzyński). Forma włoska przyjęła się ostatecznie w XVII wieku i taki sonet uprawiał Jan Andrzej Morsztyn, jeden z czołowych przedstawicieli baroku. Później, na jakiś czas sonet zanika, a jego rozkwit nastąpił w okresie romantyzmu. Uprawiano go we wszystkich następnych epokach, aż po dzień dzisiejszy, chociaż jest uznawany za jedną z trudniejszych form wiersza.

Poezja Sępa-Szarzyńskiego