Okręty jako rodzaj wojennego statku pojawiły się już u zarania dziejów. Trudno jest określić kto i kiedy stoczył pierwszą bitwę z wykorzystaniem tego typu uzbrojenia. Podobnie jak i inne elementy uzbrojenia również i okręty ulegały modernizacji, wykorzystywano w nich najnowsze osiągnięcia techniczne i wynalazki. U progu epoki nowożytnej na okrętach pojawiły się działa pozwalające prowadzić ostrzał statków przeciwnika i zatapianie ich z pewnej odległości. Warto podkreślić fakt, że okręty w czasie pokoju pełniły funkcje gospodarcze, przewożono na nich różnego rodzaju towary. Rewolucją w opisywanej dziedzinie było skonstruowanie karaweli, o wysokiej rufie, jedno, dwu lub trzech masztach, uzbrojonej w kilka dział. Służyła w długich wyprawach morskich, w celach zwiadowczych oraz do przewożenia towarów przez XV i XVII wiek. Niemalże w tym samym czasie były używane okręty zwany karaka – to trzy lub cztero masztowce, miały zaokrągloną rufę z wysoką nadbudówką oraz drugą niższą nadbudówkę na dziobie, posiadały wyporność do 2000 ton. Karaki były wyposażone w działa początkowo na rufie, następnie na pokładzie środkowym. Mógł pomieścić od 100 do 200 ludzi na pokładzie, w tym 30% marynarzy i 70% żołnierzy.
W epoce nowożytnej pojawiły się też największe w owym czasie okręty wojenne, czyli długi na 50 metrów galeony. Miały one wyporność sięgającą 1500 ton, załoga mogła liczyć do 700 żołnierzy, marynarzy i kanonierów. Galeon był uzbrojony niekiedy nawet w 100 lekkich armat lub od 40 do 50 ciężkich, miał wysoki kasztel rufowy oraz burty. Początkowo był traktowany jako jednostka handlowa, ale z czasem (XVIII wiek) z galeonów wykształciły się okręty liniowe. W Polsce pierwsze galeony zbudowano w roku 1572 w czasach Zygmunta Augusta.
Okręty liniowe osiągnęły maksymalne rozmiary, przy których mogły jeszcze skutecznie działać. Miały bowiem długość 75 metrów przy ogólnej wyporności 5000 ton, a ich uzbrojenie stanowiło 120 dział. Innym rozpowszechnionym od XVII wieku typ okrętu wojennego to fregaty, były mniejsze od okrętów liniowych, szybkie i zwrotne, mogły jednak podejmować samodzielne dalekie rejsy. Ich charakterystyczną cechą była smukłą sylwetką, obniżony kasztel lub jego brakiem. Fregaty służyły do utrzymywania kontaktów z dalekomorskimi koloniami, prowadzenia wypraw odkrywczych, rzadziej jako okręty wojskowe. Jako uzbrojenie składało się od 30 do50 dział rozmieszczonych na pokładach (z czego 20-30 najcięższych stanowiło główną baterię). Dopiero w XIX wieku przemieszczono działa do kazamat, a następnie do wież pancernych. Największe francuskie i rosyjskie fregaty żaglowe pierwszej połowy XIX wieku miały do 60 dział. Również w XIX wieku z fregat wykształciły się krążowniki, czyli duże okręty o silnym uzbrojeniu. Miały one za zadanie blokować szlaki morskie nieprzyjaciela, były to okręty artyleryjskie, przeznaczone także do prowadzenia rozpoznania dla okrętów liniowych.
Okręty liniowe – to rodzaj jednostki pływającej, której nazwa pochodzi od stosowanego w XVII wieku szyku bojowego. Wszystkie okręty płynęły w jednej linii, pierwszy, najsilniejszy przyjmował na siebie główny ciężar uderzenia. Okręty liniowe miały wyporność od 1500 do 2500 ton. W 1852 roku pojawiły się okręty liniowe napędzane parą z pomocniczym napędem żaglowym. Kolejnym osiągnięciem było zastosowanie później silnika spalinowego jako napędu statków oraz żelaza, a następnie stali do budowy kadłuba i innych elementów wyposażenia okrętu.
Jako pierwsi okręt pancerny zbudowali Francuzi w roku 1859, liniowiec nosił nazwę „La Glorie”. Jego drewniany kadłub został obity pancernymi płytami o grubości dochodzącej do 119 mm. Oprócz silników parowych miał trzy maszty, które umożliwiały mu korzystanie z żagli. Pierwsza bitwa stoczona przy pomocy tych okrętów miała miejsce podczas wojny secesyjnej w Stanach Zjednoczonych w 1862 roku. Przez kilkanaście lat budowano jeszcze okręty wojenne o podwójnym napędzie. W 1870 roku zaczęto montować działa o kalibrze 303mm, zdolne przebić płyty pancerne. Zadaniem pancerników oprócz udziału w bitwie było również zwalczanie umocnień nadbrzeżnych, oraz wspieranie armii wałczącej na brzegu.
W latach siedemdziesiątych XIX wieku powstały prototypy jednostek bojowych całkowicie pozbawionych ożaglowania.