Potop - Nawiązania i bibliografia

Kontynuacje i nawiązania

Ekranizacje Trylogii

• reż. Jerzy Hoffman, w roli Pana Wołodyjowskiego Tadeusz Łomnicki, Pan Wołodyjowski (1969 r.) oraz serial telewizyjny na podstawie filmu pod tytułem Przygody Pana Michała;
• reż. Jerzy Hoffman, w roli Kmicica Daniel Olbrychski, Potop (1974 r.);
• reż. Jerzy Hoffman, w roli Skrzetuskiego Michał Żebrowski, Ogniem i mieczem (1999 r.).

Powieści historyczne

• Julian Ursyn Niemcewicz, Dwóch panów Sieciechów, Jan z Tęczyna;
• Teodor Tomasz Jeż, Za króla Olbrahta;
• Józef Ignacy Kraszewski, Stara baśń (i około dziewięćdziesiąt innych powieści historycznych!);
• Bolesław Prus, Faraon;
• Henryk Sienkiewicz, Krzyżacy, Quo vadis?;
• Stefan Żeromski, Popioły, Wierna rzeka;
• Władysław Reymont, Rok 1794;
• Wacław Berent, Żywe kamienie;
• Jarosław Iwaszkiewicz, Czerwone tarcze;
• Teodor Parnicki, Srebrne orły;
• Antoni Gołubiew, Bolesław Chrobry;
• Jerzy Andrzejewski, Ciemności kryją ziemię;
• Andrzej Szczypiorski, Msza za miasto Arras.

Utwory nawiązujące do wątku sarmackiego

• Jan Chryzostom Pasek, Pamiętniki;
• Franciszek Zabłocki, Sarmatyzm;
• Henryk Rzewuski, Pamiątki Pana Seweryna Soplicy;
• Adam Mickiewicz, Pan Tadeusz;
• Aleksander Fredro, Zemsta;
• Witold Gombrowicz, Trans-Atlantyk;
• Jacek Kaczmarski (muzyka), Dzieci Hioba (tu piosenki bezpośrednio nawiązujące do Trylogii Sienkiewicza: Pan Podbipięta, Pan Kmicic, Pan Wołodyjowski), Sarmatia, Dwie Sarmacje (w duecie z Jackiem Kowalskim).

Bibliografia przedmiotowa

• H. Sienkiewicz, O powieści historycznej, [w:] Programy i dyskusje literatury pozytywizmu, oprac. J. Kulczyka-Saloni, Wrocław 1985.
• Trylogia Henryka Sienkiewicza. Studia, szkice, polemiki, oprac. T. Jodełka, Warszawa 1962.
• J. Krzyżanowski, Twórczość Henryka Sienkiewicza, Warszawa 1970.
• T. Bujnicki, Trylogia Henryka Sienkiewicza na tle tradycji polskiej powieści historycznej, Warszawa 1973.
• Z. Szweykowski, Trylogia Sienkiewicza, Poznań 1961