Motyw wojny - Motyw wojny w muzyce

Krzysztof Penderecki Tren „Ofiarom Hiroszimy”

Dzieło muzyki absolutnej, czyli nieprzedstawiające żadnej treści literackiej lub plastycznej w sensie dosłownym. Utwór na 52 instrumenty smyczkowe o wstrząsającej ekspresji, poświęcony został ofiarom wybuchu pierwszej bomby atomowej. Pierwotny tytuł (8’37’’) określał czas jego trwania. Po naradzie z dyrygentem Janem Krenzem kompozytor dokonał zmiany tytułu, który stał się jednocześnie dedykacją nadającą dziełu wydźwięk antywojenny. Zastosowane w Trenie nietypowe efekty brzmieniowe, jak glissandowe klastery, uderzanie w górną płytę instrumentu żabką lub palcami, wydobywanie dźwięków za podstawkiem lub na strunniku, glissanda naśladujące dźwięk syreny alarmowej i ćwierćtonowe vibrato służą budowaniu przejmującego nastroju.

muz.Wojtek Pilichowski sł. i wyk. Kazik Staszewski Tak się robi historię (płyta Marek Surzyn „Miks”)
Tekst krytykuje ambicje polityków, które prowadzą do wojny. Mały, brudny polityk marzy o małej wojnie. Wielki i sławny marzy o chwale własnych czynów i szuka sojuszników w większej wojnie. Obaj chcą tworzyć historię: „Tak się robi historię!” Dwie armie przygotowane do wojny stoją naprzeciwko siebie. Cztery miliardy żołnierzy walczy w imię ambicji polityków, a zwycięzcy zostaną hojnie nagrodzeni przez cesarza. Krajobraz powojenny to ruiny miast, jeńcy pędzeni z pętlą na szyi i płonące w imię Chrystusa ołtarze. Pokój nie trwa długo. Władzę przejmują inni politycy z ambicjami wpływania na losy historii. Wybucha kolejna wojna, ludzie wierzący zadają sobie pytanie, czy powinni brać udział w wojnie. Pragnienie triumfu jednej religii nad inną ukazuje bezsens wojny religijnej: „Bóg zwycięzców nagrodzi rajem / Teraz walczyć nawzajem!”

Inne przykłady muzyczne

• muz. S. Moniuszko, sł. J. Czeczot Wyjazd na wojnę z cyklu Śpiewnik domowy (pożegnanie żołnierza)
• muz. i sł. anonim Jak to na wojence ładnie (śmierć ułana)
• muz. i sł. anonim Wojenka (żołnierski trud)
• muz. B. Britten według Wilfreda Owena War Requiem op. 66 (msza żałobna poświęcona ofiarom I wojny światowej)
• muz. i sł. anonim Dnia pierwszego września (okupacja hitlerowska w Polsce)
• muz. S. Krajewski, sł. A. Osiecka, wyk. M. Rodowicz Na czas wojny (płyta Żyj mój świecie) (czarne dni wojny)
• IRA Wojna (płyta Znamię) (obawa przed wojną)
• Szwagierkolaska Niech żyje wojna (płyta Luksus) (śmierć jako konsekwencja wojny)
• muz. J. Borysewicz, sł. Z. Hołdys, wyk. Lady Pank Mała wojna (płyta Mała wojna akustycznie) (wołanie anioła śmierci)
• muz. P. Nazimek, sł. Z. Staszczyk, wyk. T. Love Mr. President (płyta I hate rock'n'roll) (zakłamanie polityków)