Motyw radości - Motyw radości w muzyce

Ludwig van Beethoven, sł. Friedrich Schiller Oda „Do radości” z IX Symfonii op. 125

Finał IX Symfonii rozpoczyna dialog orkiestry przypominającej motywy z poprzednich części oraz „odpowiedzi” wiolonczel i kontrabasów. Temat przewodni, podejmowany przez kolejne instrumenty, zakłócają dysonanse. Fragmenty właściwej Ody Schillera poprzedza recytatyw z własnym tekstem kompozytora, śpiewany przez baryton solo: „Przyjaciele! to nie ta pieśń; śpiewajmy radośniej, weselej!”. Orkiestra wprowadza temat przewodni, który podejmuje solista, a następnie chór z tekstem rozpoczynającym się od słów: „O radości, iskro bogów, / kwiecie elizejskich pól, / święta, na twym świętym progu / staje nasz natchniony chór […]”. Orkiestra wraz z chórem i solistami rozwija melodię chóru w rytmie marsza. W ostatnim fragmencie Ody z towarzyszeniem wiolonczel, kontrabasów i puzonów grających ten sam dźwięk (unisono), chór śpiewa: „Miliony obejmę w braterskim uścisku [¼]”, a wraz z nim w ekstatycznym uniesieniu wątek kontynuuje czworo solistów: sopran, alt, tenor i bas.

 

muz. Jarosław Kukulski, sł. Wojciech Jagielski i Janusz Kondratowicz, wyk. Anna Jantar Radość najpiękniejszych lat (płyta The Best of Anna Jantar 2)

Opowieść o radości przeżywanych chwil. Podmiot liryczny często podróżuje, żyje prędko i intensywnie: „I kocham, pragnę, tracę tak, / jak by się chwilą stawał rok, / jak gdyby świat wymykał mi się z rąk”. Najbardziej ceni radość najpiękniejszych lat, otwartość na nowe doświadczenia, młodość i wiarę we własne siły. Naturalny rytm życia to upływ czasu, przemijanie, lecz każdy nowy dzień jest źródłem radości: „[¼] jestem wiatrem, śpiewam wiatr, / jestem łąką, trawy źdźbłem. / Jak biały jacht, w nieznany płynę dzień”.


Inne przykłady muzyczne

  • muz. F. Wesołowski, sł. religijne Wesoły nam dziś dzień nastał (radość ze Zmartwychwstania)
  • G. Fitelberg Marsz radosny (radość wyrażona muzyką)
  • A. Cwojdziński Uwertura „Radosna” (radość sportowej rywalizacji)
  • H.M. Górecki Pieśni o radości i rytmie op. 7 (pierwotna radość rytmu)
  • J.W. Hawel Radosne pieśni (radość wyrażona muzyką)
  • A. Cwojdziński Bożonarodzeniowe radości op. 70 (radosne święta)
  • muz. A. Skorupka, sł. J. Korczakowski, wyk. A. Jantar Tak wiele jest radości (płyta Za każdy uśmiech) (radość codzienności)
  • muz. G. Stróżniak, sł. J. Skubikowski, wyk. Lombard Spóźniona radość (płyta Live) (gorycz spóźnionej radości)
    muz. i sł. J. Sienkiewicz, wyk. Elektryczne Gitary Radość (płyta Wielka radość) (siła radości)
  • muz. R. Thomas, sł. A. Rojek, wyk. Myslovitz Cisza i wiatr (ścieżka dźwiękowa z filmu Rodzinka Robinsonów) (radość życia)