Motyw nauczyciela/mistrza - Motyw nauczyciela/mistrza w muzyce

Krzysztof Meyer XI Kwartet smyczkowy

Utwór muzyki absolutnej, czyli nieprzedstawiającej żadnych treści literackich lub plastycznych w sensie dosłownym. Zadedykowany wybitnemu muzykologowi, nauczycielowi kompozytora w Akademii Muzycznej w Krakowie – profesorowi Mieczysławowi Tomaszewskiemu. Jednoczęściowa kompozycja z wewnętrznym podziałem na pięć epizodów. Epizody składają się z takiej samej ilości taktów, przy czym w trakcie trwania utworu następuje wzrost dynamiki i tempa, co powoduje, że każdy kolejny epizod trwa coraz krócej i grany jest coraz głośniej. Każdy epizod charakteryzuje element dramatyczny: w pierwszym – dziesięciodźwiękowy motyw melodyczno-rytmiczny; w drugim – akcentowany akord szarpanych dźwięków; w trzecim – trzydźwiękowy rytmiczny motyw w altówce; w czwartym – motyw zbudowany z szybko powtarzanych, leżących obok siebie dźwięków i pauzy; w piątym – długo brzmiące akordy.

muz., sł. i wyk. Jacek Kaczmarski Casanova-Fellini (płyta Mury)

Mistrz Giacomo Casanova z Wenecji, sławny inżynier i budowniczy, doradca europejskich dworów oferuje swoje usługi w kolejnym księstwie. Przenikliwie ocenia panującego: „Bękart kazirodczej chuci / Twarz kretyna wzrok ospały / Wasal Matki w czarnej sukni”. Dwór porównuje do kruchty piekła: zabawy, śmiech, pijaństwo, zanik dobrych obyczajów: „Ten mi harcap w piwie nurza / Ten przedrzeźnia w oczy dmucha / Wrzeszczy rozwydrzona służba”. Gospodarz twierdzi, że nie potrzebuje rady obcych talentów, gdyż jego poddani są genialni, a od Casanovy oczekuje jedynie potwierdzenia jego mistrzostwa w zakresie sztuki miłosnej.

Inne przykłady muzyczne

• M. de Falla Kukiełki mistrza Piotra (przygoda Don Kichota w teatrzyku kukiełkowym)
• M. Stachowski Musica con una battuta del tam-tam (utwór z dedykacją: „Mojemu Mistrzowi Krzysztofowi Pendereckiemu”)
• W. Słowiński Suita z baletu „Cyrk mistrza Cho-Cho” (mistrz chińskiego cyrku)
• B. Konowalski, sł M. i J. Przymanowscy, Czaromistrze (musical o czarodziejach)
• muz. A. Hundziak, libretto D. Bieńkowska Mistrz Manole (historia bałkańskiego mistrza)
• D. Jabłońska Nokturn dla Mistrza i Małgorzaty (muzyczna opowieść o doktorze Fauście)
• muz., sł. i wyk E. Bartosiewicz Mistrz ( płyta Dziś są moje urodziny) (każdy może być mistrzem)
• muz. i wyk. Wilki, sł. R. Gawliński Zostać mistrzem (płyta Obrazki) (pragnienie ucznia: zostać mistrzem)
• muz. i wyk. T. Woźniak, sł. B. Chorążuk Opowiadania (płyta Tak, tak – to ptak) (zadanie mistrza: zgłębiać wiedzę)
• muz., sł. i wyk. J. Kaczmarski Chrystus i kupcy (płyta Mury w muzeum raju) (mistrz nauczający o roli świątyni)