Jeszcze w marcu 1917 r. Roman Dmowski domagał się przyznania Polsce Gdańska. Różnica zdań między zwycięskimi sojusznikami, co do losu Gdańska, zamieszkałego niemal w 85% przez ludność niemiecka spowodowała, że nadano mu status wolnego miasta pod zwierzchnictwem Ligi Narodów. Polsce przyznano pewne przywileje ekonomiczne w postaci włączenia Gdańska do polskiego obszaru celnego i wojskowe w ten sposób, że Polska miała prawo utrzymywać garnizon na Westerplatte.

 

Miastem zarządzał Senat pochodzący z wyborów powszechnych, a nadzór sprawowała od 1920 r. Liga Narodów za pośrednictwem Wysokiego Komisarza, który na stałe rezydował w Gdańsku.

Obszar Wolnego Miasta Gdańsk, czyli Gdańska wraz z okolicami zajmował 1892 km². W 1929 r. miasto liczyło ponad 400 tys. mieszkańców, w tym 12 % Polaków.

 

Mimo gwarancji Ligi Narodów i ustaleń traktatowych sprawy gdańskie były często przedmiotem konfliktów polsko-niemieckich. Obie strony oskarżały się o łamanie postanowień traktatowych, ponadto Niemcy, niezadowolone z postanowień paryskich, domagały się rewizji traktatu wersalskiego i inkorporacji Gdańska do Niemiec.

 

Walka o granice polskie w latach 1918-1923