Motyw rzeczy - Motyw rzeczy w muzyce

Arthur Honegger Pacific 231 na orkiestrę symfoniczną

Utwór powstały z fascynacji kompozytora jednym z najnowocześniejszych w 1923 r. typów lokomotyw (maszynizm). Rozwój akcji muzycznej odzwierciedla etapy rozpędzania się pociągu. Przyspieszenie zilustrowane jest za pomocą uporczywego rytmu, narastającej dynamiki i tempa (skracania wartości rytmicznych o połowę) oraz specjalnych efektów akustycznych: zgrzytów, pisków i szumów. Główny motyw przedstawia w sposób symboliczny numer tytułowej lokomotywy poprzez odległości pomiędzy dźwiękami wyrażone liczbowo: sekunda w górę – 2, tercja w dół – 3 i półton – 1, jako różnica między nimi.

muz. Jacek Dybek, sł. Franciszek Serwatka, wyk. Urszula Konik na biegunach (płyta Urszula akustycznie)

Tekst mówi o odchodzeniu w przeszłość dziecięcych zabaw, o dojrzewaniu. Ołowiane żołnierzyki, kudłaty miś i ulubiony konik na biegunach, „zwykła zabawka, mała huśtawka”, znajdą swoje miejsce na strychu. Kłopoty i troski dorosłości to nie to samo, co zabawa lalką czy gra w piłkę. Dostrzeżony na wystawie sklepowej koń na biegunach wywołuje uśmiech, a potem wspomnienie szczęśliwego dzieciństwa i beztroskiej zabawy. Nadchodzi radosny, wspaniały dzień, w którym zabawki wracają ze strychu schodami w dół. Lecz będzie się nimi bawić następne pokolenie.

Inne przykłady muzyczne

• J.P. Rameau Tambourin (Tamburyn) z cyklu Pièces de Clavecin (naśladowanie dźwięku tamburynu)
• muz. W.A. Mozart, libretto E. Schikaneder Czarodziejski flet KV 620 (magiczny instrument)
• P. Czajkowski Dziadek do orzechów op. 71 według E.T.A. Hoffmanna (baśń o przygodach ozdób choinkowych)
• M. Musorgski Z lalką z cyklu W izbie dziecięcej (kołysanka dla lalki)
• M. de Falla Trójgraniasty kapelusz (intryga miłosna z udziałem kapelusza)
• muz., sł. i wyk. J. Kaczmarski Zbroja (płyta Zbroja) (pancerz historii)
• muz. D. Howorus i K. Kowalska, sł. i wyk. K. Kowalska Jak rzecz (płyta Gemini) (przedmiotowe traktowanie człowieka)
• muz. P. Banach, sł. i wyk. K. Nosowska Puk puk (płyta Puk. Puk) (lęk przed ciemnością)
• muz. K. Dębski, sł. J. Cygan, wyk. A. Jurksztowicz Diamentowy kolczyk (płyta Złota kolekcja / Diamentowy kolczyk) (kolczyk-pocieszyciel)
• muz., sł. i wyk. J. Kaczmarski Mucha w szklance lemoniady (płyta Dwie skały) (sen kalifa)