Motyw kwiatu - Motyw kwiatu w literaturze

Mitologia, mit o Narcyzie

Mitologiczny bohater Narcyz był bardzo pięknym młodzieńcem. Mimo iż otaczały go powabne, kochające się w nim nimfy, nie był nimi zainteresowany. Kiedy pewnego razu zobaczył w strumieniu swoje odbicie, zakochał się sam w sobie. Umarł wpatrzony w swoje odbicie w wodzie. Na jego grobie wyrósł kwiat, który został nazwany właśnie narcyzem. Kwiat ten symbolizuje tu próżne zapatrzenie w siebie. Od tego mitu pochodzi zwrot miłość narcystyczna (lub narcyzm).

Kwiatki Świętego Franciszka

Zbiór legend, dotyczących życia świętego Franciszka nosi taki tytuł ze względu na swoją radosną, pokorną i jednocześnie stroniącą od bezpośrednich pouczeń wymowę. Kwiatki w tym przypadku, to opisane przykłady z życia świętego. Z drugiej jednak strony, „kwiatki” (liczba mnoga, zdrobnienie) mogą tu oznaczać towarzyszy świętego, a także każdego, kto idzie jego drogą – drogą pokory, uniżenia. Franciszek bowiem mówił: „zgody i radości nie czerpie się ze świata, lecz się je w świat wkłada. I wtedy rozkwita w całości człowiek…”

Adam Mickiewicz Lilie

Lilie symbolizują niewinność. W tej balladzie Mickiewicz posłużył się jednak symbolem dosyć przewrotnie. Niewierna żona, która zamordowała męża, posadziła na jego grobie właśnie te kwiaty. Miały one bujnie wyrosnąć i zakryć mogiłę, a co za tym idzie – ukryć zbrodnię. Następnie wyrastają nad zbiorową mogiłą żony i dwóch braci zamordowanego, kiedy ten powraca z zaświatów, by się na nich zemścić.

Charles Baudelaire Kwiaty zła

Nawiązanie do motywu kwiatu zawarte jest w tytule zbioru wierszy. Dotyczą one opisu gorzkiego i brutalnego świata, otaczającego poetę, który jednak uważany jest przez współczesnych mu za normalny. Stąd właśnie oksymoroniczne zestawienie kwiatu i zła.

Jerzy Harasymowicz Obmowa róży

Współczesny poeta zaprzeczył w wierszu tradycyjnemu znaczeniu symbolu róży. Zestawił ją z ostem (czyli chwastem). Ten ostatni jest, wedle przekazu wiersza, o wiele piękniejszy od róży. Zabieg ten to świadoma prowokacja poetycka.

Inne przykłady literackie:

• Mitologia – Mit o Demeter i Korze (Demeter wskazuje córce, jakie kwiaty może zrywać, a jakie ma omijać)
• Jan Kochanowski Pieśń Świętojańska o Sobótce (Panna VIII zrywa kwiaty)
• Szymon Szymonowic Sielanki (wielu bohaterów nosi imiona będące nazwami kwiatów);
• Charles Bediér Dzieje Tristana i Izoldy (groby kochanków łączy ze sobą ukwiecony krzak głogu)
• Cyprian Kamil Norwid Czarne kwiaty (tytuł oznacza smutne wspomnienia o wielkich ludziach, żyjących w czasach Norwida), Białe kwiaty (tytuł oznacza pogodne wspomnienia o wielkich ludziach, żyjących w czasach Norwida)
• Felicjan Faliński, Kwiaty i kolce (tytuł zbioru wierszy, w których bogato wykorzystana została symbolika kwiatowa)
• Adam Asnyk Posyłam kwiaty (podmiot liryczny wiersza posyła kwiaty kobiecie)
• Jan Kasprowicz Krzak dzikiej róży w Ciemnych Smreczynach (opis poetycki dzikiej róży)
• Stanisław Ignacy Witkiewicz Szewcy (Księżna ofiarowuje Prokuratorowi złamany kwiat)
• Julian Tuwim Kwiaty polskie (tytuł poematu, jednym z jego bohaterów jest ogrodnik, wielokrotnie pojawia się w nim motyw kwiatu)
• Pieśń wojskowa Czerwone maki spod Monte Cassino (czerwień maków symbolizuje krew polskich żołnierzy przelaną w walce)
• Andrzej Bursa Piosenka chorego na raka podlewającego pelargonie (bohater wiersza podlewa kwiaty)
• Julian Przyboś Kwiat nieznany (tytuł utworu)
• Artur Golden Wspomnienia gejszy (jednym ze sposobów zabawiania mężczyzn przez gejsze jest sztuka układania kwiatów)
• Sławomir Shuty Cukier w normie (jeden z bohaterów rozmyśla o podlewaniu kwiatów w doniczkach)