Kartoteka - Kartoteka - streszczenie

Bohater leży na łóżku. Do pokoju wchodzą jego rodzice, mają sprzeczne dane co do jego wieku. Chcą porozmawiać z synem – pytają o zjedzony cukier, Bohater opowiada również o kiełbasie. Wspomina o otruciu babci i chęci zabicia tatusia.

 

Kobiecy głos spod kołdry woła dyrektora. Bohater informuje więc rodziców, że ma konferencję. Rodzice wychodzą. On zasypia, budzą go strzały. Głos spod kołdry informuje, że to nie wojna. Bohater jest zachwycony tym, że może leżeć, spokój zakłóca mu jednak Olga. Mówi, że nie było go 15 lat, wspomina jego obietnice, nie przebaczy mu. Kobieta spieszy się do operetki.

 

Bohater czyta artykuł o piwie, mówi o muchach w nim pływających. Chór zastanawia się, czy słowa bohatera mają być odebrane dosłownie, czy to jakaś aluzja.

 

Pojawia się Wujek, który właśnie wraca z pielgrzymki. Bohater cieszy się z wizyty, opowiada o Paryżu, jest smutny – nie może wrócić do domu. Wujek wychodzi.

 

Bohater leży na łóżku i milczy. Wchodzi dwóch mężczyzn – jeden w cyklistówce, drugi w kapeluszu. Mierzą pokój bohatera, czytają życiorysy, które trzymał w ręku. Gość w cyklistówce chowa papiery i wychodzą.

 

Gruby rozkazuje Bobikowi (Pan z Przedziałkiem). Przekonuje Bohatera, że warto mieć takiego psa – oddaje mu go za parę skarpetek. Bohater i Pan z Przedziałkiem piją kawę, oglądają swoje ręce. Bohater pyta, jak jego towarzysz przeżył wojnę, skoro nie wie, jaki smak ma krew. Wpada w złość. Pojawiają się dwie kobiety, jedna z nich jest żoną Pana z Przedziałkiem.

 

Bohater zostaje sam w pokoju. Zakłada sznur na szyję, ale nie ma zamiaru się wieszać. Tłusta kobieta zarzuca mu podglądanie. On ją ignoruje, zaczyna czytać listy, następnie obrzuca ją wyzwiskami. Żywa Pani podbiega do niej i opisuje kimonową suknię, prosi też o telefon. Tłusta kobieta jest zawiedziona, że Bohater nie chce jej pomóc. Chór Starców namawia go do aktywności – wywołuje to w nim agresję, zabija starców.

 

Pojawia się młoda Niemka, która nie zaznała okrucieństw wojny. Bohater nie czuje do niej nienawiści, życzy jej szczęścia. Wspomina czasy walk, kiedy rozbrzmiewa głos z megafonu.

 

Nauczyciel siada przy stole, a chór starców ożywa. Bohatera czeka egzamin dojrzałości. Starzec okrywa go kocem, a nauczyciel zaczyna zadawać pytania. Początkowo starcy udzielają odpowiedzi. Pojawia się Sekretarka, która podsuwa Bohaterowi dokumenty do podpisania, wspomina o dziennikarzu, który czeka na wywiad – nauczyciel musi więc wyjść. Sekretarka wchodzi do łóżka Bohatera. Przez pokój przechodzą różni ludzie, aż w końcu pojawiają się rodzice, którzy chcą porozmawiać z synem o dojrzewaniu. Gdy wychodzą, Bohater rozmawia z Sekretarką. Ta dziwi się, że ma rodziców, i że kiedyś był mały. On opowiada jej o dzieciństwie i konfrontuje je z teraźniejszością. W końcu zasypia, ale budzi go Dziennikarz – Bohater ujawnia swój brak zainteresowań, nie dostarcza Dziennikarzowi żadnych konkretnych informacji.

 

Odmiany tekstu

 

Akt I

Przyjaciel z dzieciństwa przypomina o spowiedzi u Franciszkanów, ale nie wie nic o wojnie – umarł wcześniej. Bohater opowiada o wybuchu wojny, ale przyjaciel żegna się. Tłusta kobieta znów zarzuca bohaterowi podglądanie, rozpacza po ucieczce męża. Bohater czyta, prosi o ciszę.

 

Akt II

Obraz I

Bohater rozmawia z kelnerem w budapesztańskiej restauracji. Widzi za oknem szubienicę, kelner tłumaczy, że to karuzela.

 

Obraz II

Wrona, chłop z oddziału partyzanckiego rozmawia z Bohaterem, który zastrzelił go podczas wojny. Bohater udziela wywiadu dziennikarce, w konwersację włącza się Młody Mężczyzna. Pojawiają się kolejne osoby wspominające fragmenty swojego życia.

 

Kartoteka